Robbert gaat verder met Barbara Oezbekistan in

Om voldoende tijd te hebben om de grens over te steken en voor het donker in Tashkent te zijn, staan we vroeg op. Ontbijt kunnen we echt niet voor 8 uur krijgen (“No breakfast”), dus eten we wat brood van gisteren. Vlak bij het hotel staan vele taxichauffeurs op ons te wachten, wij noemen onze prijs en wachten tot iemand ja zegt. Een kwartier later staan we voor de grens, foto’s nemen mag helaas niet. Zoals al verwacht mochten we langs de rij naar de Kirgizische ambtenaar die ons een stempel geeft en we kunnen verder lopen naar de Oezbeekse grenspost. Ook daar mogen we voor en krijgen we snel een stempel op ons visum. Blijkbaar is Esther een moeilijke naam voor Oezbeken, dus wordt haar tweede voornaam Barbara ingevoerd in het systeem en gaat Esther als Barbara Oezbekistan in. Na de paspoortcontrole lopen we verder richting de douane. Daar moet een formulier in duplo worden ingevuld. Naast onze gegevens moet al het geld wat we het land in brengen geregistreerd worden, wat voor ons Euro’s, Dollars en Kirgizische Sommen zijn. We verdelen het geld maar zodat we allebei wat op kunnen schrijven. Ook communicatiemiddelen en mediadragers moeten worden aangevinkt. Gelukkig zijn de formulieren in het Engels. Ook de ambtenaren spreken goed Engels, dus we kunnen vragen stellen. Toen alles was ingevuld gingen we naar de ambtenaar toe die geïnteresseerd in ons paspoort keek en de formulieren ondertekende en stempelde. Volgende stop was de bagagecontrole. De ambtenaar legde uit dat het hun taak was om alle bagage te controleren en verontschuldigde zich hier voor. Wij vonden het geen probleem, we wisten al dat dit ging gebeuren. Uiteindelijk viel het best mee toen ze zagen dat er vooral kleren in de backpack zaten, dus helemaal leeg gingen ze niet. De interesse ging vooral uit naar elektronica, boeken en mediadragers. De USB stick, met daarop wat films, ging met een man mee naar een computer en kwam wat later terug. Wat staat erop? Nou wat series en films. Ok, geen terreur? Nee... nou dan is het goed. Onze reisgidsen werden ook doorgebladerd en de e-reader van Esther. Wat voor boeken staan erop? Geen terreur toch? Nee.......... Toen moest de laptop nog aan en ging de man daar nog op zitten zoeken. Uiteindelijk kwam hij met de kopie van de Lonely Planet, dat was ook snel uitgelegd. Barbara’s camera was net geleegd, dus daar konden ze niets mee, die van mij werd doorgespit, maar daar stonden alleen foto’s van Kirgizië op. Toen was het klaar, alles bij elkaar heeft het maar een uur geduurd, dus het viel erg mee. Toch is het een interessante ervaring, aangezien ze eigenlijk alleen op zoek zijn naar terreur gerelateerde zaken en van alles wat er bijvoorbeeld op de laptop staat in het Nederlands niets kunnen begrijpen. De ambtenaren waren heel vriendelijk en verontschuldigden zich veel dat het er zo uitgebreid aan toeging.

Na de douane liepen we tot aan het hek waar een bewapende militair stond die ons paspoort nog eens bekeek, dat doen ze graag in Oezbekistan. Hallo Robbert en Barbara, welkom in Oezbekistan zei de militair. En toen waren we er dus echt. Oezbekistan is bijna 450.000 km2 en er wonen ongeveer 28 miljoen mensen. Vergeleken met Kirgizië, wat maar 200.000 km2 telt (zo groot als het Verenigd Koninkrijk zonder Noord-Ierland), en maar 4.5 miljoen inwoners heeft dus veel bevolkter. Sinds de onafhankelijkheid in 1991 van de Sovjet-Unie is het land een republiek geworden, maar de huidige president is al sinds die tijd aan de macht en inmiddels ook al 75 jaar oud. De voornaamste inkomstenbron van het land is naast toerisme de katoenteelt, die tijdens de Sovjet-Unie is geïntroduceerd. In het westen wordt katoen uit Oezbekistan geweerd, al zal er in onze goedkope kleren vast wel katoen uit dit land verwerkt zitten. Dit vanwege de slechte arbeidsomstandigheden en natuurramp waardoor het Aral-meer volkomen droog is komen te staan. Oezbekistan heeft wisselende relaties met het westen, welke in 2005 een flinke deuk opliepen door een bloedbad in de plaats Andijon, niet ver van de grens hier. De overheid trad toen hard op jegens een aantal moslimfundamentalisten die toentertijd aanslagen pleegden. Europa en Amerika hebben toen sancties opgelegd, maar deze zijn inmiddels weer ingetrokken en de relaties verbeterd. De Amerikanen hebben enkele basis in het zuiden van Oezbekistan, van waaruit ze operaties in Afghanistan uitvoeren. Tot zover de recente geschiedenis van het land.

In Oezbekistan is het voornaamste transportmiddel op de lange afstand een gedeelde taxi. Bussen rijden er ook wel, maar veel minder en ze zijn langzamer. Het plan was om een taxi te nemen tot in Andijon en daar weer een naar Tashkent te nemen. We hadden nog maar een paar meter gelopen toen een jonge man op ons afstapte en in het Engels vroeg waar we naartoe gingen. Tashkent? Hij kon een taxi voor ons regelen, dat was 30 dollar per persoon, er moesten nog wel twee andere passagiers gevonden worden. Wij wilden de achterbank voor onszelf, dus wij zeiden dat we drie stoelen namen. Toen was de totaalprijs ineens maar 70 dollar, hij wist zelfs nog iemand die ook meeging. Dus binnen 5 minuten waren we op weg en pikten de medepassagier op. Met een noodvaart reden we door de dorpen, dat was even wennen, maar veel verkeer was er niet en de wegen van uitstekende kwaliteit. Al snel werden enkele dingen over Oezbekistan duidelijk. Arme en oude huizen zie je ook veel, maar over het algemeen zien ze er beter uit als in Kirgizië. De vrouwen zijn anders gekleed, met meer felle kleuren en versieringen. We rijden langs enorme college’s en scholen, de meeste hebben een speciaal vakgebied. De taal net als in Kirgizië is verwant aan het Turks, alleen hoor je dat hier nog duidelijker. Ook opschriften op winkels zijn voornamelijk in het Latijn en niet in het Cyrillisch, wat het voor ons veel makkelijker maakt. We rijden voornamelijk over vierbaanswegen die heel goed onderhouden zijn.

De snelheid werd er door de chauffeur ingehouden en de medepassagier kende de route veel beter dan hij en fungeerde als copiloot. Ze waren duidelijk bang voor de politie, zeker gezien onze snelheid, en remden vaak af als er een auto langs de weg stond en haalden dan ook hun radardetectie van het dashboard. Politie en militairen zie je veel langs de kant van de weg. Bij grote kruispunten staan politiemannen te controleren en op bepaalde punten zijn er controles waar wij ons paspoort moesten laten zien. Natuurlijk een formaliteit, maar je ziet ook de nieuwsgierigheid op de gezichten van de politiemannen. Militairen staan veel bruggen en tunnels te bewaken. We scheuren verder door de Fergana Vallei waar veel van Oezbekistan's landbouw zich bevind. Afwisselend komen we langs maisvelden, boomgaarden en heel veel katoenvelden waar de oogst inmiddels ook is begonnen (meestal rond begin oktober). Na een tijd met de meter zwaar in het rood stoppen we bij een groot tankstation waar zo te zien alleen taxi’s en busjes stoppen, wij vermoeden dat het van de staat is en zij er goedkoop kunnen tanken. Hierna zijn we aan het eind van de vallei en beginnen we aan de klim naar de 2200 meter hoge pas in het Chatkal gebergte. De auto sleept ons steeds langzamer omhoog door het dorre landschap. Eenmaal boven gaan we door een serie tunnels en vervolgens met veel haarspeldbochten omlaag. Af en toe zien we een grote kudde geiten of schapen die ook op de semi-snelweg lopen. Eenmaal beneden komen we in een vallei met veel industrie en wordt de weg weer breder. Al snel komt Tashkent in zicht en rijden we de stad in. De mannen bekijken de Lonely Planet en weten ongeveer waar het hotel is, of toch uiteindelijk niet. Ze besluiten om ons op een lokale taxi te zetten zodat zij niet moeilijk moeten doen, wij vinden het wel best. Drie uur eerder dan verwacht zijn we al in ons guesthouse.

De eigenaar neemt onze paspoorten mee voor de officiële politie registratie. Bij elke accommodatie wordt je hier geregistreerd en krijg je een bonnetje mee. Deze dien je goed te bewaren, want de politie kan er bij controle om vragen en als je ze niet hebt kunnen ze erg moeilijk doen. We nemen onze rust in het hotel en gaan tegen vier uur richting de Chorsu Bazaar, de grootste van de stad. Hier verkopen ze alles, van koekjes, boodschappen en groenten tot kleren, elektronica en juwelen. Na wat te hebben rondgelopen komen we uit in een deels overdekte hal waar je zo te zien wat warms kon eten. Wij werden door een vrouw die goed Engels sprak aan een tafel gezet, een kaart is er niet, ze hebben een paar gerechten en daar kregen wij er steeds een van om te proeven. Eerst een warm deeg met fijne platte noodles en tomatenpuree over buitenkant. Vervolgens weer die dunne slierten en kleine stukjes vlees. Tenslotte namen we vier sjaslieks, twee van gehakt en twee van gewoon rundvlees. Overal krijg je heel veel ui bij, en een stuk brood. In tegenstelling tot Kirgizië kunnen ze hier echt lekker eten bereiden. Alles bij elkaar 14000 som, ongeveer 4,80 euro. De ruimte wordt gedeeld door ongeveer 16 verschillende keukens, ze hebben allemaal hetzelfde en lijken ook samen te werken. Op de weg terug naar de guesthouse kopen we wat koekjes, want die hebben ze in alle soorten en maten op de bazaar. Het is even moeilijk te bevatten dat we maar een handje van een paar soorten kopen, maar uiteindelijk begrijpen ze ons toch, al zie je ze denken wat een rare lui. Een ijsje bij de supermarkt was 30 cent. Om even over zes uur ’s avonds wordt het hier al donker, wat komt doordat we aan de grens van de tijdzone zitten (drie uur verschil).

Een interessant gegeven is de Oezbeekse geldmarkt. Er bestaat een officiële geldmarkt van banken, maar daar wordt weinig gebruik van gemaakt. De koers van de zwarte markt is namelijk ongeveer 30% voordeliger, waardoor bijna iedereen zijn geld daar haalt. Overal op de bazaars lopen mannen rond met plastic zakken vol geld waar je je geld kan wisselen. Officieel mag dit natuurlijk niet, maar het wordt door de overheid gedoogd. Wij hebben geld gewisseld in de guesthouse aangezien we nog niets hadden, morgen proberen we de zwarte markt uit. Tot zover onze reis tot in Tashkent, morgen berichten we over de stad zelf.